بررسی تاثیر طبیعت محوری و استفاده مثبت از طبیعت در معماری پایدار
امیر گردان فر۱*مسعود محمدی پیشخانی۲*معصومه حجتی۳*مایسا ظفر رزاق نیا۴*مریم فتحی۵*محمد حسین پورشاهمرادی۶
- گروه مهندسی معماری ، واحد بین الملل کیش ،دانشگاه آزاد اسلامی،جزیره کیش، ایران
- گروه مهندسی معماری ، واحد بین الملل کیش ،دانشگاه آزاد اسلامی،جزیره کیش، ایران
- گروه مهندسی معماری ، واحد بین الملل کیش ،دانشگاه آزاد اسلامی،جزیره کیش، ایران
- گروه مهندسی معماری ، واحد بین الملل کیش ،دانشگاه آزاد اسلامی،جزیره کیش، ایران
- گروه مهندسی معماری ، واحد بین الملل کیش ،دانشگاه آزاد اسلامی،جزیره کیش، ایران
- گروه مهندسی معماری ، واحد بین الملل کیش ،دانشگاه آزاد اسلامی،جزیره کیش، ایران
چکیده :
در طول یک قرن گذشته تجربه ها و دست آورد ها و تحولات با ارزشی در معماری در عرصه محیط زیست رخ داده است که البته مشکلات بسیاری را بوجود آورده است ، اما می توان گفت در آغاز قرن ۲۱ میلادی وضعیت جهان به یک توسعه ناپایدار رسید که از مشخصه های آن افزایش رشد جمعیت و بالتبع افزایش مصرف و توضیع نا متعادل منابع می باشد. باتوجه به مفهوم معماری پایدار این سوال به وجود می آید که استفاده مثبت از طبیعت چه میزان در تحقق و ایجاد معماری پایدار نقش دارد ؟ و آیا در معماری پایدار طبیعت وسیله است یا هدف؟ این مقاله با هدف بررسی تاثیر طبیعت در معماری پایدار با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ابتدا به توصیف و تحلیل معماری پایدار پرداخته و سپس نقش طبیعت در معماری پایدار را با روش تحلیلی توصیفی مشخص می نماید. و در آخر به این نتیجه می رسیم که طبیعت محوری و همسو شدن با آن در تحقق معماری پایدار نقش بسیار مهمی دارد و باید بصورت هدف دیده شود .امروزه بیشتر ساخت ساز ها با نگاه مارکسیستی طبیعت را به عنوان وسیله ای برای رفاه انسان به کار می برند و طراحان جنبه های اقتصادی را در اولویت قرار می دهند که این امر باعث می شود شاهد ساخت و سازهایی باشیم که با طبیعت پیرامون خود همسو نبوده و به آن آسیب می زنند چرا که طبیعت را وسیله ای برای بالاتر بردن سطح کیفی زندگی مردم می دانند . توجه به حفظ طبیعت در معماری پایدار چه از لحاظ معنایی که حفظ ارزش های فرهنگی اقلیم را به دنبال دارد و چه از نظر فیزیکی که حفظ طبیعت را برای نسل های کنونی و آینده به دنبال دارد در مقایسه با سایر رئوس سیاستی طرح باید در اولویت قرار گیرد ، چراکه حفظ طبیعت ، حفظ بشریت است و انسان با احترام به طبیعت به خود احترام می گذارد .
واژه های کلیدی : طبیعت ،معماری پایدار،ساخت و ساز ،محیط زیست
مقدمه:
تحول صنعتی انسان را از زندگی در طبیعت به زندگی در شهرها کشانید. با پیشرفت فناوری، الگوی زندگی دستخوش تغییر شد، به نحوی که معماری بومی اقصی نقاط دنیا که با توجه به طبیعت و محیط پیرامون خود شکل میگرفت و همساز با اقلیم و طبیعت اطراف خود قدعلم میکرد به وادی فراموشی سپرده شد. معماری مدرن نیز که زاده این تحولات بود به کلی بستر و محل شکلگیری معماری را نادیده گرفت بادگیرها، سایهبانها و نورگیرها در ساختمانها جای خود را به تأسیسات گرمایشی و سرمایشی دادند. به این ترتیب تکنولوژی، آسایش و راحتی روزافزونی را برای انسانها به ارمغان آورد و گسترش صنعت در پی گسترش شهرها و بالعکس ادامه یافت تا جایی که از آواخر قرن بیستم، بیش از نیمی از جمعیت دنیا به شهرنشینی روی آوردند. در نتیجه هجوم شهرنشینی بسیاری از زمینهای طبیعی، کشتزارها، مراتع و جنگلها دستخوش تغییرات شده و زیر ساخت و ساز رفته و طبیعت منهدم گردید. برای ترددها و ساخت و سازها، ایجاد سرمایش و گرمایش و… مصرف سوخت و انرژی افزایش یافته و در نتیجه آلودگی هوا و آلودگی صوتی و… روزافزون شده است. شهرها انرژی را میبلعند و در عوض زباله و آلودگی ایجاد میکنند.(۱ ). در طول یک قرن گذشته تجربه ها و دستآورد ها و تحولات با ارزشی در معماری در عرصه محیط زیست رخ داده است که البته مشکلات بسیاری را بوجود آورده است ، اما می توان گفت در آغاز قرن ۲۱ میلادی وضعیت جهان به یک توسعه ناپایدار رسید که از مشخصه های آن افزایش رشد جمعیت و بالتبع افزایش مصرف و توضیع نا متعادل منابع می باشد (۲). از آنجایی که صرفه جویی در مصرف انرژی های فسیلی و حفظ منابع انرژی و جلوگیری از آلودگی هوا در سطح بین المللی به یکی از مسائل مهم تبدیل شده،هم زیستی با شرایط اقلیمی به یکی از تدابیر مهم در معماری و شهرسازی مبدل شده است(۳) . مفهوم پایداری محیط زیست این است که زمین را بهتر از آنچه که برای خود یافته ایم،برای نسل آینده خود حفظ کنیم.با توجه به این تعریف زمانی فعالیت ما برای پایداری محیط زیست است که در محدوده زمانی خاص انجام شود و یا ادامه دار باشد بدون اینکه منابع انرژی تمام شود و یا کیفیت زیست محیطی کاهش یابد.(۴)